Plebania w Rajczy to interesujący obiekt architektoniczny, który został zbudowany z murowanych materiałów w 1894 roku. Ten unikalny budynek znajduje się w malowniczej miejscowości Rajcza, położonej w powiecie żywieckim.
Warto zaznaczyć, że plebania ta została wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego, co podkreśla jej znaczenie i wartość historyczną.
Historia
Plebania została zbudowana w 1894 roku w bliskim sąsiedztwie kościoła św. Wawrzyńca i św. Kazimierza Królewicza w Rajczy. W kolejnych dekadach, w 1960 roku, obiekt przeszedł gruntowny remont, podczas którego podniesiono piętro oraz dodano mansardę na elewacji południowej. Niestety, przez długi czas plebania znajdowała się w złym stanie, a jej dach ucierpiał na skutek pożaru.
Ważnym wydarzeniem było wpisanie plebanii do rejestru zabytków nieruchomych województwa bielskiego w 1989 roku, co miało miejsce razem z wpisem kościoła. W latach 2020–2021 budynek przeszedł metamorfozę, na którą wykonawcę wyłoniono 10 kwietnia 2020 roku. Remont był realizowany w ramach polsko-słowackiego projektu województwa żylińskiego, a w przedsięwzięciu wzięły udział gmina Rajcza oraz rajczańska parafia. Prace dofinansowano z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Interreg V-A Polska–Słowacja 2014-2020 oraz z budżetu państwa.
11 września 2021 roku biskup Roman Pindel dokonał uroczystego otwarcia sali muzealnej w plebanii. Ta nowa przestrzeń prezentuje bogatą historię wizerunku Matki Bożej Kazimierzowskiej oraz sanktuarium w Rajczy. Sala jest dostępna do zwiedzania codziennie, lecz wymaga wcześniejszego umówienia telefonicznego.
Architektura
Plebania, usytuowana równolegle do kościoła, przyciąga uwagę swoim unikalnym położeniem w kierunku północno-wschodnim, a jej lokalizacja na terenie o znacznej różnicy wysokości, wynoszącej kilka metrów od strony północnej, podkreśla jej architektoniczną wartość. Budynek na planie prostokąta charakteryzuje się gankiem umiejscowionym od wschodu, co dodaje mu uroku.
Elewacje plebanii wyróżniają się gzymsami oraz pilastrami, a ich pierwotne jasne tynkowanie wpływa na estetykę całego obiektu. Otwory okienne są otoczone dekoracyjnymi obramieniami, co dodatkowo uatrakcyjnia wygląd budynku. Główne wejście zlokalizowane jest na elewacji południowej, natomiast gospodarcze wejście prowadzi przez ganek. Z kolei od strony zachodniej znajduje się wejście do kancelarii, do którego prowadzi taras.
Plebania ma dwie kondygnacje naziemne oraz nieużytkowe poddasze, a część obiektu jest podpiwniczona. Całość została przykryta dachem dwuspadowym, którego kąt nachylenia wynosi 43°. Powierzchnia zabudowy tego wyjątkowego budynku wynosi 349,47 m², co w połączeniu z kubaturą wynoszącą około 3400 m³, nadaje mu imponujące proporcje. Maksymalna wysokość budynku do kalenicy dachu osiąga 10,86 m, co zostało potwierdzone w 2012 roku.
Pozostałe obiekty w kategorii "Obiekty religijne":
Cmentarz w Rajczy | Parafia św. Wawrzyńca Diakona Męczennika i św. Kazimierza Królewicza w Rajczy | Kościół św. Wawrzyńca i św. Kazimierza Królewicza w RajczyOceń: Plebania w Rajczy